به واسطه تفکرات کمونیستی و تبلیغات حکومتی، مردم شوروی برای کار کردن بسیار ارزش قائل بودند و اعتقاد داشتند که برای موفقیت ارزش‌های والای کمونیستی باید تا حد ممکن کار کرد.
یکی از نمادهای این تفکر، «سوبوتنیک» است. (در زبان روسی Subbota یعنی شنبه)

«سوبوتنیک» (Subbotnik) روز کار دسته جمعی بدون دریافت دستمزد است. کارهایی مانند آب و جارو کردن محله، تمیز کردن کارخانه، تعمیرات جزیی و…
اولین «سوبوتنیک» سراسری در شوروی، ۹۵ سال پیش (شنبه اول ماه می ۱۹۲۰) با حضور لنین برگزار شد.

لازم به توضیح است که شروع این ماجرا به یک سال قبل از این تاریخ باز می‌گردد، زمانی که حدود ۱۵ کارگر ایستگاه قطاری در مسکو، به صورت خودجوش، بدون دستمزد اضافه کاری کردند. باید روحیه مردم در آن سال‌ها را در نظر داشت. ملت تازه از شر حکومت تزاری خلاص شده، حزب بولشویک انقلاب را از آن خود کرده و جنگ جهانی اول هم به پایان رسیده و مردم تازه انقلاب کرده، امید داشتند که رنج و زحماتشان به بار بشیند.
مردم شور و اشتیاق زیادی داشتند و شاید واقعا می‌خواستند داوطلبانه به کشور خدمت کنند. اما اجباری شدن آن توسط دولت که به کار رایگان نیاز داشت، و همین طور خسته و بی‌انگیزه شدن مردم، باعث شد تا به مرور زمان «سوبوتنیک» به یکی دو روز در سال محدود شود.
اما در دهه پنجاه میلادی، بعد از جنگ جهانی دوم، «سوبوتنیک» دوباره مردم را برای بازسازی کشور متحد و بسیج کرد و حتی به کشورهای بلوک شرق و آلمان اشغال شده راه پیدا کرد.

امروزه هم، هر چند بسیار کمرنگ تر از سابق، «سوبوتنیک» و «واسکرِسْنیک» (به روسی Voskreseniye یعنی یکشنبه) در روسیه اجرا می‌شود. هرچند نسل جدید کمتر برای «سوبوتنیک» ارزش ایدیولوژیک قایل است.

هوا که خوب می‌شود، یعنی اواخر ماه آوریل و اوایل ماه مِی (اردیبهشت)، مردم علاقمند دور هم جمع می‌شوند و محله‌شان را تمیز می‌کنند، نرده‌ها را رنگ می‌کنند، گل و گیاه می‌کارند و…
علاوه بر این شرکت‌ها و کارخانه‌های بزرگ از این روز برای تقویت روحیه تیمی بین کارکنانشان استفاده می‌کنند و روزی را به این کار اختصاص می‌دهند.
بعضی خیریه‌ها هم از این فرصت استفاده کرده و با برگزاری مراسم گروهی و داوطلبانه، برای کودکان بیمار و بی‌سرپرست پول جمع می‌کنند.

از روز اول ماه می که روز جهانی کارگر است، تعطیلات ماه می‌شروع می‌شود و تا روز ۹ می (روز پیروزی) ادامه دارد. روز پیروزی روز پایان جنگ جهانی دوم است و بعد از کریسمس، مهم‌ترین مناسبت در تقویم مردم روسیه است.
بنابراین همین دو هفته اول ماه می در روسیه تقریبا نیمه تعطیل است و مردم یا مسافرت می‌روند یا داچا (ویلای شخصی).

بهروز بهادری فر